Stevie Wonder – Het genie van Motown en de stem van de ziel
Stevie Wonder – De man die de wereld liet luisteren met zijn hart
Stevland Hardaway Judkins, geboren op 13 mei 1950 in Saginaw, Michigan, groeide uit tot een van de meest invloedrijke muzikanten uit de geschiedenis van de popmuziek. Kort na zijn geboorte raakte hij blind door een te vroege geboorte en een te hoge zuurstoftoevoer in de couveuse. Toch bleek zijn beperking geen obstakel, maar juist een katalysator voor zijn uitzonderlijke talent. Zijn moeder, Lula Mae Hardaway, verhuisde met het gezin naar Detroit, waar de jonge Stevie al snel opviel in het kerkkoor door zijn fenomenale gevoel voor ritme en toonhoogte.
Op jonge leeftijd leerde hij zichzelf piano, harmonica en drums spelen. Toen hij elf was, ontdekte Ronnie White van The Miracles hem en stelde hem voor aan Motown-baas Berry Gordy. Die was direct onder de indruk en gaf hem de artiestennaam “Little Stevie Wonder”. Het betekende het begin van een ongekende loopbaan bij Motown Records. In 1963, toen hij pas dertien jaar oud was, scoorde hij zijn eerste grote hit met het live-nummer “Fingertips (Part 2)”. Daarmee werd hij de jongste artiest ooit die de nummer 1-positie bereikte in de Amerikaanse hitlijsten.
In de jaren zestig ontwikkelde Wonder zich razendsnel van kindster tot volwassen artiest. Met nummers als “Uptight (Everything’s Alright)”, “I Was Made to Love Her”, “My Cherie Amour” en “Signed, Sealed, Delivered (I’m Yours)” bouwde hij aan een reeks hits die hem wereldwijd beroemd maakten. Zijn stem had warmte, kracht en een unieke emotionele lading die hem onderscheidde van zijn tijdgenoten. Achter de schermen begon hij ook zelf te componeren en produceren, niet alleen voor zichzelf maar ook voor andere Motown-artiesten.
Aan het begin van de jaren zeventig brak Stevie Wonder los uit de strakke Motown-structuur en eiste hij volledige artistieke vrijheid. Die beslissing leidde tot een van de meest vruchtbare periodes in de popgeschiedenis. Albums als Music of My Mind en Talking Book uit 1972 markeerden het begin van zijn volwassen werk. Op deze platen ontwikkelde hij een eigen geluid waarin soul, funk, pop en elektronica samensmolten. “Superstition” en “You Are the Sunshine of My Life” werden wereldhits en zetten de toon voor wat nog zou komen.
Zijn muzikale hoogtijdagen volgden met de albums Innervisions (1973), Fulfillingness’ First Finale (1974) en het monumentale Songs in the Key of Life (1976). Deze platen worden tot op de dag van vandaag beschouwd als mijlpalen binnen de moderne popmuziek. “Living for the City”, “Higher Ground”, “Boogie On Reggae Woman”, “Sir Duke”, “I Wish” en het ontroerende “Isn’t She Lovely” behoren tot zijn meest geliefde nummers. Wonder combineerde in zijn teksten spiritualiteit, romantiek en sociale betrokkenheid op een manier die voor die tijd revolutionair was. Hij sprak zich openlijk uit tegen racisme en ongelijkheid en werd een symbool van hoop en emancipatie.
In Nederland en Vlaanderen brak hij in dezelfde periode definitief door. “Isn’t She Lovely” werd een klassieker op de radio, hoewel het oorspronkelijk niet als single was uitgebracht. Zijn grootste commerciële triomf kwam in 1984 met “I Just Called to Say I Love You”, afkomstig uit de film The Woman in Red. Het nummer stond wekenlang bovenaan de Nederlandse Top 40 en werd eveneens zijn grootste hit in Vlaanderen. Twee jaar eerder scoorde hij een wereldwijde nummer één met Paul McCartney dankzij het duet “Ebony and Ivory”, een pleidooi voor raciale harmonie dat ook in Nederland en België hoog in de hitlijsten stond. Andere bekende successen in de Lage Landen waren “Master Blaster (Jammin’)”, “Lately” en “Part-Time Lover”, die allemaal hun weg vonden naar de Nederlandse en Vlaamse hitparades.
Stevie Wonder’s invloed op muziek is nauwelijks te overschatten. Hij won maar liefst 25 Grammy Awards, meer dan welke mannelijke solo-artiest dan ook, en kreeg driemaal de prijs voor Album van het Jaar. In 1985 ontving hij een Oscar voor “I Just Called to Say I Love You”. Zijn innovatieve gebruik van synthesizers en ritmische patronen legde de basis voor het geluid van latere R&B, pop en hiphop. Artiesten als Prince, Alicia Keys, Elton John, Ed Sheeran en Bruno Mars noemen hem als grote inspiratiebron.
Ook buiten de muziek bleef hij een krachtig stemgeluid. Hij zette zich actief in voor burgerrechten, mensen met een beperking en wereldvrede. Zijn inzet voor de erkenning van Martin Luther King Day als nationale feestdag in de Verenigde Staten maakte hem tot een cultureel icoon, niet alleen als artiest maar ook als mens. In 2014 werd hij door president Barack Obama onderscheiden met de Presidential Medal of Freedom, de hoogste civiele onderscheiding in de VS.
Hoewel Stevie Wonder in de eenentwintigste eeuw minder vaak nieuwe muziek uitbrengt, blijft hij optreden en verschijnen op speciale evenementen. Zijn optredens worden nog altijd gekenmerkt door warmte, humor en een onverminderde passie voor muziek. In 2024 nam hij de Ghanese nationaliteit aan, waarmee hij zijn verbondenheid met het Afrikaanse continent benadrukte.
In Nederland en Vlaanderen blijft zijn muziek onverminderd populair. “Isn’t She Lovely” en “I Just Called to Say I Love You” zijn blijvende radiofavorieten, terwijl zijn werk uit de jaren zeventig nog steeds geldt als de blauwdruk van de moderne soul. Stevie Wonder is een levende legende die de wereld heeft laten zien dat muziek geen ogen nodig heeft om te raken — alleen een hart om gehoord te worden.