Ton Scherpenzeel is vandaag 73 jaar geworden
De klankarchitect achter Kayak en daarbuiten
Ton Scherpenzeel is een van de meest veelzijdige en invloedrijke muzikanten die Nederland heeft voortgebracht. Als toetsenist, componist, tekstschrijver en muzikaal leider is hij vooral bekend van de progressieve rockband Kayak, maar zijn werk strekt zich uit van symfonische rock tot theatermuziek, van soloalbums tot samenwerkingen met grote artiesten.
De opkomst van Kayak
In 1972 richtte Scherpenzeel samen met drummer Pim Koopman de band Kayak op. Beiden studeerden aan het Muzieklyceum in Hilversum en deelden een passie voor klassieke muziek en rock. Scherpenzeel werd al snel de creatieve spil van de band: hij schreef het merendeel van de composities en bepaalde met zijn toetsenspel het karakteristieke geluid van Kayak.
De band brak in 1974 door met het nummer Lyrics, maar het waren vooral Ruthless Queen (1979) en Starlight Dancer (1977) die hun naam vestigden. Ruthless Queen bereikte de zesde plaats in de Nederlandse Top 40 en werd een klassieker binnen de Nederlandse symfonische rock. In Vlaanderen haalde het nummer de tiende plaats in de BRT Top 30.
Meer dan alleen Kayak
Scherpenzeel werkte jarenlang samen met cabaretier Youp van ’t Hek en componeerde muziek voor diens theaterprogramma’s. Zijn stukken balanceren tussen kleinkunst, klassiek en chanson, en zijn vaak dienstbaar aan de tekst en sfeer van het cabaret.
Als soloartiest bracht hij diverse albums uit, waaronder Le Carnaval des Animaux (1978), Heart of the Universe (1984), Velvet Armour (2021) en Achter de Schermen (2024). Zijn solowerk toont invloeden uit Engelse folk, barokmuziek en romantiek, en is vaak subtiel en sfeervol gearrangeerd.
Daarnaast was hij toetsenist bij de Britse progrockband Camel. Hij speelde mee op albums als Stationary Traveller (1984), Dust and Dreams (1991) en Rajaz (1999), en nam deel aan hun Europese Farewell Tour in 2003.
Muzikale signatuur
Scherpenzeels stijl kenmerkt zich door een combinatie van toegankelijkheid en complexiteit. Zijn composities zijn gelaagd, melodieus en emotioneel, met invloeden van Bach, Genesis, Franse filmmuziek en Nederlandse poëzie. Zijn toetsenspel is warm en filmisch, en zelfs bij grootschalige producties blijft hij trouw aan de emotionele kern van het stuk.
Heden en toekomst
Na het afscheid van Kayak in 2022 heeft Scherpenzeel zich toegelegd op kleinere, persoonlijke projecten. Hij blijft actief als componist en muzikant, en viert op 6 augustus 2025 zijn 73e verjaardag. Zijn oeuvre is rijk, veelzijdig en tijdloos — een muzikale nalatenschap om trots op te zijn.